Grails w akcji - nie ma to jak prosty, ale własny widok

Od jakiegoś czasu wspomninam o moich postępach w lekturze książki "The Definitive Guide to Grails, Second Edition" (DGG2) i zdecydowanie za mało w nich doświadczeń praktycznych. Teoretycznie, po 10-ciu rozdziałach DGG2 i wcześniejszej książce, mógłbym sądzić, że znam Grails od podszewki. Zacząłem nawet przeglądać skrypty dostarczane z Grails, ale wciąż to za mało. Wiedza teoretyczna jak najbardziej wskazana, ale praktyczna pozwala uzmysłowić sobie niuanse, o których mógłbym nawet nie pomyśleć podczas lektury książek. Zresztą, doświadczam tego nierzadko, że mimo dużej liczby artykułów temat przemawia do mnie dopiero wtedy, kiedy zacznę się z nim zmagać praktycznie. Wtedy wszystko wydaje się takie oczywiste.

Kręcę się koło tworzenia aplikacji grailsowej, którą mógłbym obsłużyć kilka tematów - najważniejszy z nich, to narzędzie pomocnicze do nauki dla moich dzieciaków (jak mają coś wkuwać, np. chemia czy angielski, to nie są za bardzo zmotywowane do pracy z książką, a przy kompie to jakoś tak wszystko łatwiej im wchodzi), po drugie jako sposób na pogłębienie wiedzy praktycznej z Grails i ostatni, to po prostu stworzenie aplikacji referencyjnej, którą mógłbym wykorzystać do moich kolejnych wystąpień o Grails (jest jeszcze jeden, a właściwie dwa powody, ale o nich na razie sza).

Pierwszy krok podczas tworzenia aplikacji grailsowej to stworzenie projektu poleceniem grails create-app. Określamy nazwę projektu i po chwili mamy właściwą strukturę katalogową (dobry moment, aby umieścić ją od razu w systemie kontroli wersji - właśnie otworzyłem konto na github, aby nie być gołosłownym i stworzyłem projekt nauczyciel).

Warto przyjrzeć się wynikowi polecenia grails create-app, aby zajrzeć za kulisy Grails.

 jlaskowski@work /cygdrive/c/projs/sandbox
 $ grails create-app nauczyciel
 Welcome to Grails 1.1 - http://grails.org/
 Licensed under Apache Standard License 2.0
 Grails home is set to: c:/apps/grails

 Base Directory: C:\projs\sandbox
 Running script c:\apps\grails\scripts\CreateApp_.groovy
 Environment set to development
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\src
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\src\java
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\src\groovy
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\controllers
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\services
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\domain
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\taglib
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\utils
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\views
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\views\layouts
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\i18n
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\conf
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\test
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\test\unit
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\test\integration
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\scripts
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\web-app
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\web-app\js
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\web-app\css
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\web-app\images
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\web-app\META-INF
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\lib
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\conf\spring
     [mkdir] Created dir: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app\conf\hibernate
 [propertyfile] Creating new property file: C:\projs\sandbox\nauczyciel\application.properties
      [copy] Copying 1 resource to C:\projs\sandbox\nauczyciel
     [unjar] Expanding: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-shared-files.jar into C:\projs\sandbox\nauczyciel
    [delete] Deleting: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-shared-files.jar
      [copy] Copying 1 resource to C:\projs\sandbox\nauczyciel
     [unjar] Expanding: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app-files.jar into C:\projs\sandbox\nauczyciel
    [delete] Deleting: C:\projs\sandbox\nauczyciel\grails-app-files.jar
      [move] Moving 1 file to C:\projs\sandbox\nauczyciel
      [move] Moving 1 file to C:\projs\sandbox\nauczyciel
      [move] Moving 1 file to C:\projs\sandbox\nauczyciel
 Installing plug-in hibernate-1.1
     [mkdir] Created dir: C:\Documents and Settings\jlaskowski\.grails\1.1\projects\nauczyciel\plugins\hibernate-1.1
     [unzip] Expanding: C:\Documents and Settings\jlaskowski\.grails\1.1\plugins\grails-hibernate-1.1.zip 
     into C:\Documents and Settings\jlaskowski\.grails\1.1\projects\nauczyciel\plugins\hibernate-1.1
 Executing hibernate-1.1 plugin post-install script ...
 Plugin hibernate-1.1 installed
 Created Grails Application at C:\projs\sandbox/nauczyciel

Warto nadmienić, że polecenie grails to tak naprawdę skrypt napisany w Gant, czyli nakładce Groovy dla Ant. Wiedza jaką mamy odnośnie Ant jest wystarczająca, aby zrozumieć działanie Gant. Dodając do tego znajomość Groovy i mamy komplet. Każde polecenie grails ma swój skrypt. Grails przeszukuje właściwe katalogi w poszukiwaniu skryptu i w przypadku create-app będzie to $GRAILS_HOME/scripts/CreateApp_.groovy. Można do niego zajrzeć, aby poznać, jak niewiele trzeba było, aby stworzyć Grails (można powiedzieć, że wszystko było, tylko należało dopasować do siebie części - Spring, Hibernate, Groovy, teraz Ant i kilka innych klocków). Pierwsza linia tego skryptu to

 includeTargets << grailsScript("_GrailsCreateProject")

która (jak łatwo się zorientować) dołącza zawartość kolejnego skryptu _GrailsCreateProject.groovy i ustawia zadanie createApp jako domyślne. Kiedy zaczniemy przeglądać skrypt dalej dojdziemy do zadania createStructure (przez initProject) , który znajduje się w _GrailsInit.groovy i przedstawia się następująco:

 target(createStructure: "Creates the application directory structure") {
     ant.sequential {
         mkdir(dir: "${basedir}/src")
         mkdir(dir: "${basedir}/src/java")
         mkdir(dir: "${basedir}/src/groovy")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/controllers")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/services")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/domain")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/taglib")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/utils")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/views")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/views/layouts")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/i18n")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/conf")
         mkdir(dir: "${basedir}/test")
         mkdir(dir: "${basedir}/test/unit")
         mkdir(dir: "${basedir}/test/integration")
         mkdir(dir: "${basedir}/scripts")
         mkdir(dir: "${basedir}/web-app")
         mkdir(dir: "${basedir}/web-app/js")
         mkdir(dir: "${basedir}/web-app/css")
         mkdir(dir: "${basedir}/web-app/images")
         mkdir(dir: "${basedir}/web-app/META-INF")
         mkdir(dir: "${basedir}/lib")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/conf/spring")
         mkdir(dir: "${basedir}/grails-app/conf/hibernate")
     }
 }

Właśnie to zadanie najbardziej uzmysławia, że to co się dzieje pod spodem create-app, to nic innego jak stary, dobry Ant przesłonięty Groovy DSL. Zero magii (która towarzyszyła mi na początku poznawania Grails).

Następnie pora na stworzenie klasy dziedzinowej poleceniem grails create-domain-class pl.jaceklaskowski.nauczyciel.Pierwiastek. Zazwyczaj polecenia do tworzenia klas w Grails nie zawierają opcjonalnego pakietu. Postanowiłem zmienić ten zwyczaj (u siebie przynajmniej). Zalet nadawania pakietów do naszych klas nie ma co przedstawiać - ochrona przez potencjalnym konfliktem z tą samą klasą z innego projektu. Do klasy dodaję trzy atrybuty - symbol, nazwa i opis. Warto w tym momencie skorzystać z jakiegoś IDE - ja korzystam z NetBeans 6.7 (wersja z dzisiaj).

 package pl.jaceklaskowski.nauczyciel

 class Pierwiastek {

     String symbol
     String nazwa
     String opis

 }

Mamy dziedzinę (model). Pozostaje stworzyć dla niej kontroler. Możemy tak - grails create-controller pl.jaceklaskowski.nauczyciel.Pierwiastek, albo podpieramy się narzędziami w IDE (na węźle Controllers wybieramy New > Grails Controller...).

 package pl.jaceklaskowski.nauczyciel

 class PierwiastekController {

     def index = { }
 }

Teraz mamy kilka możliwości - albo kasujemy domknięcie def index i definiujemy def scaffold = Pierwiastek, co włączy dynamiczne rusztowanie (ang. scaffolding), albo tworzymy widok, który będzie odpowiadał domknięciu index (w przeciwnym przypadku skończymy z 404 jak w Wystąpienia publiczne jako utrwalenie wiedzy z Grails w tle). Najlepiej byłoby połączyć oba rozwiązania i wiem, że się da, ale raz, że nie pamiętam dokładnie jak, a dwa, że nie będę teraz aż tak kombinował. Wybieram stworzenie widoku dla akcji index. I ponownie mamy kilka opcji - albo grails generate-views pl.jaceklaskowski.nauczyciel.Pierwiastek, albo podparcie się IDE do stworzenia domyślnej, pustej funkcjonalnie strony grails-app/views/pierwiastek/index.gsp. Wybieram pierwsze podejście (jeszcze z niego nie korzystałem publicznie). W katalogu grails-app/views/pierwiastek powinny pojawić się 4 pliki, które odpowiadają każdej z akcji CRUD:

 $ ls grails-app/views/pierwiastek/
 create.gsp  edit.gsp  list.gsp  show.gsp

Ale moment! Nie ma index.gsp?! Zatem nie pozostaje mi nic innego jak wrócić do stworzenia jej ręcznie. Z pomocą NetBeans otrzymuję następującą stronę grails-app/views/pierwiastek/index.gsp:

 <%@ page contentType="text/html;charset=UTF-8" %>

 <html>
   <head>
     <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8">
     <title>Lista pierwiastków</title>
   </head>
   <body>
     <h1>Na razie niewiele, ale początek już mamy...</h1>
   </body>
 </html>

Uruchomienie aplikacji poleceniem grails run-app i chwila na zastanowienie, co dalej.

Aktualna wersja aplikacji znajduje się w repozytorium git jako projekt nauczyciel. Zainteresowanych udziałem w tym mini-projekcie zapraszam do kontaktu. Najgorzej będzie ze stylami (rozmieszczę div'y, ale pewnie nic poza tym), więc jeśli masz zmysł plastyczny i potrafisz stworzyć właściwe CSSy koniecznie musimy obgadać temat współpracy.